Ethiek: zelf kiezen hoe je wilt zijn

Je hebt wensen en verlangens. Ze geven waarde aan de ervaringen in je leven. Wensen en verlangens veranderen steeds en kunnen van alles zijn. Je wensen en verlangens botsen soms met wat je wel en niet mag doen. Je moet dan een keuze maken tussen het volgen van je wensen en verlangens aan de ene kant en je houden aan wat je wel en niet mag doen aan de andere kant. Deze keuze noemt Foucault een ethische afweging. 

Foucault gaat uit van de Griekse invulling van ethiek waarbij iemand over een uitstekend ethos beschikt wanneer anderen het gedrag van die persoon accepteren (zie ook het onderstaande kader). Het gaat om de keuze van je gedrag in relatie een ander. Bijvoorbeeld over hoe je je gedraagt als kind in relatie tot je ouder(s), als vader of moeder in relatie tot je kind(eren), als partner in relatie tot je levensgezel, als buur in relatie tot je buren, als collega in relatie tot je de mensen met wie je werkt etc. Er is hierbij geen sprake van goed of fout gedrag, alleen van de mate waarin (de verschillende) anderen je gedrag accepteren.

Je ethische afweging bepaalt je gedrag. Maar niet als enige. De kennis waarover je beschikt en de machtsrelaties waarin je je bevindt bepalen je verwachting over de positieve en negatieve gevolgen van je gedrag. Deze verwachting zet je af tegen je wensen en verlangens. Op deze manier beïnvloeden kennis en machtsrelaties je ethische afweging. 

Welke afweging je ook maakt, het is niet goed of fout (want dat bestaat niet in de wereld van Foucault), maar het heeft wel gevolgen voor de relatie met jezelf en voor je relatie met anderen. Jijzelf bent de enige die uiteindelijk een keuze maakt over hoe jij je gedraagt en hoe ethisch je daarbij wilt zijn.